روغن پالایش شده چیست؛ مزایا و معایب آن
در دنیای آشپزی و صنایع غذایی، روغن‌ها نقشی اساسی را ایفا می‌کنند. از سرخ‌کردن و پخت‌وپز گرفته تا مصارف دارویی و بهداشتی، روغن‌ها همواره دارای نقشی مهم بوده‌اند. اما در میان انبوه روغن‌های موجود در بازار، نوعی خاص با عنوان “روغن پالایش شده” خودنمایی می‌کند. این روغن‌ها چه ویژگی‌هایی دارند؟ از چه چیزی به دست می‌آیند و چه تفاوتی با روغن‌های معمولی دارند؟ در این مقاله قصد داریم سفری به دنیای روغن‌های پالایش شده داشته باشیم و به زوایای مختلف این نوع روغن‌ها بپردازیم، با ما همراه باشید.
روغن آفتابگردان پالایش شده یعنی چی؟
روغن آفتابگردان پالایش شده، نوعی روغن گیاهی است که از دانه‌های آفتابگردان به دست می‌آید و طی فرآیندی به نام “پالایش” یا “تصفیه” ناخالصی‌ها، آلاینده‌ها و مواد زائد از آن جدا می‌شود. این فرآیند شامل مراحلی مانند صمغ‌گیری، اسیدزدایی، رنگ‌بری، بوگیری و موم‌گیری است که در نهایت منجر به تولید روغنی شفاف، بی‌رنگ، بی‌بو و با طعم خنثی می‌شود.
تفاوت روغن آفتابگردان پالایش شده با روغن آفتابگردان خام
- طعم و بو: روغن آفتابگردان خام، طعمی قوی و بویی مشخص دارد که در آشپزی برخی افراد ممکن است مورد پسند نباشد. روغن آفتابگردان پالایش شده با حذف ناخالصی‌ها، طعم و بوی خنثی پیدا می‌کند و برای مصارف آشپزی که به طعم ملایم روغن نیاز دارند، مناسب‌تر است.
- نقطه دود: روغن آفتابگردان خام، نقطه دود پایین‌تری دارد و در حرارت بالا ممکن است دود کند و ترکیبات مضر تولید کند. روغن آفتابگردان پالایش شده، نقطه دود بالاتری دارد و برای سرخ‌کردن و پخت‌وپز در دمای بالا مناسب‌تر است.
- ماندگاری: روغن آفتابگردان خام به دلیل وجود ناخالصی‌ها، ماندگاری کمتری دارد و زودتر فاسد می‌شود. روغن آفتابگردان پالایش شده با حذف این ناخالصی‌ها، ماندگاری به مراتب بالاتری دارد
مزایای روغن آفتابگردان پالایش شده
- مقاوم در برابر حرارت: این روغن نقطه دود بالایی دارد و برای سرخ‌کردن و پخت‌وپز در دمای بالا مناسب است.
- طعم خنثی: طعم ملایم این روغن، طعم غذا را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و برای انواع مصارف آشپزی مناسب است.
- سرشار از آنتی‌اکسیدان: روغن آفتابگردان پالایش شده، حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین E و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها است که به سلامت بدن کمک می‌کنند.
- مناسب برای قلب: این روغن سرشار از چربی‌های غیراشباع است که برای سلامت قلب مفید هستند.
نکاتی در مورد استفاده از روغن آفتابگردان پالایش شده
- از گرم کردن بیش از حد این روغن خودداری کنید، زیرا می‌تواند منجر به تولید ترکیبات مضر شود.
- برای حفظ کیفیت روغن، آن را در جای خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
- از مصرف روغن آفتابگردان پالایش شده کهنه یا فاسد خودداری کنید.
آیا روغن پالایش شده همان تراریخته است؟
ممکن است این سوال برای شما نیز به وجود آید که آیا روغن پالایش شده همان روغن تراریخته است یا خیر؟ روغن پالایش شده به طور ذاتی تراریخته نیست. فرآیند پالایش، همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، شامل جداسازی ناخالصی‌ها، آلاینده‌ها و مواد زائد از روغن خام است و به طور کلی دستکاری در ساختار ژنتیکی دانه‌ها یا گیاهان مبدأ روغن را شامل نمی‌شود.
- هدف پالایش: هدف اصلی پالایش، ارتقای کیفیت روغن، افزایش ماندگاری و بهبود طعم و بوی آن است. دستکاری ژنتیکی نقشی در این فرآیند ندارد.
- ماهیت روغن: روغن‌ها از مولکول‌های چربی به نام تری‌گلیسریدها تشکیل شده‌اند. پالایش بر روی این مولکول‌ها و ساختار شیمیایی آن‌ها اثر می‌گذارد، نه بر روی DNA گیاه یا دانه روغنی.
- مراحل پالایش: فرآیند پالایش شامل مراحلی مانند صمغ‌گیری، اسیدزدایی، رنگ‌بری، بوگیری و موم‌گیری است. این مراحل با استفاده از روش‌های فیزیکی و شیمیایی انجام می‌شوند و دستکاری در ژن‌ها را به دنبال ندارند.
با این حال ممکن است :
- احتمال استفاده از دانه‌های تراریخته: در برخی موارد، ممکن است از دانه‌های روغنی تراریخته برای تولید روغن استفاده شود. اما این موضوع به خود فرآیند پالایش ارتباطی ندارد و به انتخاب نوع دانه‌های روغنی توسط تولیدکننده بستگی دارد.
- عدم شفافیت در برچسب‌زنی: در برخی از کشورها، الزامی برای درج عبارت “تراریخته” بر روی برچسب روغن‌های پالایش شده که از دانه‌های تراریخته تهیه شده‌اند، وجود ندارد. این موضوع می‌تواند باعث سردرگمی مصرف‌کنندگان شود.
نکات مهم هنگام خرید روغن خوراکی
- برای اطمینان از عدم استفاده از مواد تراریخته، به دنبال روغن‌هایی باشید که بر روی آن‌ها عبارت “غیرتراریخته” یا “Organic” درج شده باشد.
- از برندهای معتبر و شناخته شده روغن خریداری کنید.
مهم‌ترین دلایل پالایش روغن خوراکی
- ارتقای کیفیت: پالایش، ناخالصی‌ها و آلاینده‌هایی مانند صمغ، اسیدهای چرب آزاد، رنگدانه‌ها و مواد معلق را از روغن جدا می‌کند و کیفیت آن را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
- بهبود طعم و بو: پالایش، طعم و بوی نامطبوع روغن را از بین می‌برد و آن را به روغنی با طعم خنثی و بی‌بو تبدیل می‌کند که برای مصارف آشپزی که به طعم ملایم روغن نیاز دارند، مناسب‌تر است.
- مناسب برای مصارف صنعتی: روغن‌های پالایش شده به دلیل پایداری بالا در برابر حرارت، نقطه دود بالا و طعم خنثی، برای مصارف صنعتی مانند سرخ کردن در کارخانه‌های تولید مواد غذایی و صنایع تبدیلی مناسب هستند.
انواع روغن پالایش شده موجود در بازار
- روغن آفتابگردان پالایش شده: یکی از رایج‌ترین انواع روغن‌های پالایش شده است که به دلیل نقطه دود بالا، برای سرخ کردن و پخت و پز در دمای بالا مناسب است.
- روغن سویا پالایش شده: این روغن نیز نقطه دود بالایی دارد و برای سرخ کردن و پخت و پز مناسب است.
- روغن ذرت پالایش شده: طعمی ملایم دارد و برای پخت و پز و سس‌ها مناسب است.
- روغن canola پالایش شده: نقطه دود بالایی دارد و برای سرخ کردن و پخت و پز در دمای بالا مناسب است.
معایب استفاده از روغن پالایش شده
- حذف برخی از مواد مغذی: در فرآیند پالایش، برخی از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در روغن طبیعی از بین می‌روند.
- تولید ترکیبات مضر: در صورت گرم شدن بیش از حد روغن پالایش شده، ممکن است ترکیبات مضری مانند آکرولئین تولید شود.
در نهایت می‌توان گفت روغن پالایش شده، نوعی روغن است که با حذف ناخالصی‌ها و آلاینده‌ها، کیفیت، ماندگاری و طعم آن به طور قابل توجهی ارتقا می‌یابد. این روغن به دلیل نقطه دود بالا، طعم خنثی و پایداری بالا در برابر حرارت، برای مصارف آشپزی خانگی و صنعتی مناسب است.
پیشنهاد ما: تهیه دستگاه روغن گیری خانگی
امروزه بدلیل تغییر سبک زندگی، مصرف روغن بین خانواده ها رشد چشم گیری داشته است، درست مانند هر ماده‌ی غذایی دیگر، انتخاب روغن مناسب برای پخت و پز و مصرف، نقشی اساسی در سلامتی و کیفیت زندگی ما دارد. روغن پالایش شده، با مزایا و معایب خاص خود، یکی از گزینه‌های موجود برای آشپزی است. یکی از راه‌های تهیه و تولید روغن پالایش شده مرغوب و با کیفیت استفاده از دستگاه روغن گیری خانگی است، برای تهیه و خرید این دستگاه می‌توانید با کارشناسان ما در آجیلکا در تماس باشید.